ورزش

تاثیر ورزش بر سلامت دهان و دندان

ورزش اثرات مثبت بسیاری بر سلامتی کلی بدن دارد، اما به تأثیرات آن بر دهان و دندان نیز توجه داشت. ورزش، شانس ابتلا به بیماری‌های مختلف از جمله دیابت، چاقی، مشکلات قلبی، و مشکلات تنفسی را کاهش می‌دهد. این بیماری‌ها و شرایط سلامتی مختلف از جمله رژیم غذایی بر سلامت دهان و دندان تأثیر می‌گذارند.

در این مقاله به بررسی تاثیر ورزش بر سلامت دهان و دندان میپردازیم.

ورزش

تاثیرات مثبت ورزش

افزایش جریان خون: ورزش باعث افزایش جریان خون در سراسر بدن از جمله در ناحیه دهان و دندان می‌شود. این جریان خون باعث بهبود تغذیه بافت‌های دهان و دندان می‌شود که می‌تواند به حفظ سلامت آنها کمک کند. بطور مثال، بازگشت جریان خون به لثه‌ها می‌تواند به جلوگیری از بروز عفونت‌های لثه‌ای کمک کند.

افزایش دفع زباله‌ها: ورزش منجر به تعریق بیشتری می‌شود که باعث تخلیه زباله‌ها و سموم موجود در بدن می‌شود. این عمل باعث تقویت سیستم ایمنی بدن و کاهش خطر بروز عفونت‌های دهانی و لثه‌ای می‌شود.

کاهش استرس: ورزش به عنوان یک راه برای کاهش استرس و اضطراب می‌تواند به حفظ سلامت دهان و دندان کمک کند. زیرا استرس می‌تواند عاملی باشد که به بروز بیماری‌های دهانی و دندانی مانند خراشیدگی دندان‌ها یا بروز عفونت‌های دهانی منجر شود.

افزایش قدرت ایمنی: ورزش منجر به افزایش قدرت ایمنی بدن می‌شود.با داشتن یک سیستم ایمنی قوی‌تر، میزان عفونت‌ها و التهابات دهان و لثه کاهش می‌یابد و سلامت دهان و دندان بهبود می‌یابد.

حفظ وزن سالم: حفظ وزن سالم از طریق ورزش می‌تواند به سلامت دهان و دندان کمک کند. چرا که چاقی و چربی اضافه می‌تواند به بروز بیماری‌های دهانی و دندانی مانند بیماری‌های لثه و تسریع فرسایش دندان‌ها منجر شود.

ورزش و بیماری پریودنتال

بیماری پریودنتال، یا پریودنتیت، یکی از بیماری‌های جدی لثه است که تأثیر بسیار زیادی بر سلامت دهان و دندان دارد و می‌تواند به از دست دادن دندان ها منجر شود. این بیماری عمدتاً ناشی از انباشت باکتری‌ها در دهان است که باعث درد و التهاب لثه می‌شود. این التهاب ممکن است باعث خونریزی لثه و در نتیجه، از دست دادن دندان شود.

تحقیقات نشان داده است که ورزش منظم و کاهش مصرف سیگار می‌تواند به طور قابل توجهی خطر ابتلا به بیماری پریودنتال را کاهش دهد. در واقع، ورزشکاران فعال به طور متوسط 54% کمتر احتمال ابتلا به این بیماری نسبت به افرادی که به طور فعال ورزش نمی‌کنند، دارند.

علاوه بر ورزش، رژیم غذایی سالم نیز اهمیت زیادی در پیشگیری از بیماری پریودنتال دارد. به عنوان یک ورزشکار، احتمالاً به رژیم غذایی سالم پایبند هستید و مصرف بیش از حد نوشابه و شیرینی را کاهش می‌دهید. این کاهش در مصرف قند می‌تواند خطر پوسیدگی دندان را نیز کاهش دهد.

بیماری پریودنتال شدید ممکن است باعث ایجاد پاسخ‌های التهابی در بدن شما شود و باعث بروز بیماری‌های دیگری مانند بیماری‌های قلبی عروقی شود.ترشح اندورفین، می‌تواند به کاهش التهابات لثه کمک کند و در نتیجه، سلامت دهان و دندان شما را به بهبود بخشد.

ورزش و هضم غذا

تأثیرات مثبت ورزش منظم بر سیستم گوارشی بدن به بهبود سلامت دهان و دندان کمک میکند. ورزش منجر به افزایش جریان خون در روده‌ها و سایر بخش‌های دستگاه گوارشی می‌شود که در نتیجه، سلامت سیستم گوارشی بدن را بهبود می‌بخشد.

با افزایش جریان خون به روده‌ها، بدن بهترین فرصت برای جذب مواد مغذی از غذا را دارد.این امر باعث میشود که بدن ویتامین‌ها و مواد مغذی ضروری را به طور کامل از غذا جذب کند، به بهبود سلامت دهان و دندان کمک می‌کند.

از آنجا که سیستم ایمنی بدن به مواد مغذی مناسب نیاز دارد تا به درستی کار کند، تقویت سیستم ایمنی باعث کاهش شانس ابتلا به بیماری‌های دهانی مانند بیماری‌های لثه می‌شود.

ورزش

چاقی و سلامت دهان

شاخص توده بدنی (BMI) و سلامت دهان

BMI، به عنوان یک شاخص مرسوم برای اندازه‌گیری وزن نسبت به قد، می‌تواند نشانه‌ای از سلامت کلی بدن باشد. افزایش BMI ممکن است به عوارضی مانند چاقی، فشار خون بالا، و دیابت منجر شود. این عوارض می‌توانند باعث افزایش خطر بروز بیماری‌های دهانی مانند بیماری‌های لثه و پوسیدگی دندان شوند. پس داشتن شاخص توده بدنی سالم می‌تواند به سلامت دهان کمک کند.

رژیم غذایی سالم و سلامت دندان

رژیم غذایی سالم می‌تواند تأثیر مستقیمی بر سلامت دهان داشته باشد، به خصوص در ورزشکاران که نیاز به مواد غذایی مناسب و مواد مغذی دارند. مصرف غذاهایی که غنی از قند و اسیدهای مضر برای دندان هستند را می‌توان کاهش داد و از این طریق سلامت دندان‌ها را حفظ کرد.

تأثیر استرس بر سلامت دهان

ورزش می‌تواند به کاهش استرس کمک کند، زیرا هنگامی که ورزش می‌کنید، بدن اندورفین ترشح می‌کند که می‌تواند خلق و خوی شما را بهبود بخشد و به شما انرژی بدهد. این اندورفین‌ها همچنین می‌توانند به کاهش التهابات لثه کمک کنند. از طرفی، استرس می‌تواند منجر به رفتارهای نامناسبی مانند جویدن نامناسب یا استفاده از غذاهای ناسالم شود و سلامت دهان را تحت تأثیر قرار میدهد.

ورزش منظم و داشتن سبک زندگی سالم، اعتماد به نفس شما را بهبود و احساس افسردگی را کاهش می دهد.هرچه بعد از تمرین، سروتونین بیشتری در بدن شما ترشح شود، کورتیزول کمتری ترشح می شود تا خلق و خوی شما را بدتر کند و احساس استرس کنید. کورتیزول ومقادیر زیاد استرس می تواند بر سلامت دهان و دندان شما تأثیر زیادی بگذارد.

زمانی که تحت استرس قرار می‌گیریم، ممکن است رفتار های نامناسبی مانند فشار دادن فک‌ها به هم و ساییدن دندان‌ها را انجام دهیم و به مینای دندان آسیب وارد کنیم. به طور مداوم، این عادت می‌تواند به ترک خوردن و آسیب به عصب دندان منجر شود.

ایجاد مشکلات دهانی در اثر وضعیت بد بدن

وضعیت نامناسب بدن می‌تواند به بروز مشکلاتی در ستون فقرات و ساختارهای دهان و دندان منجر شود. افرادی که به طور مداوم خمیده هستند،اغلب فکشان پایین‌تر از  جمجمه شان قرار دارد، و فشار زیادی بر ستون فقراتشان وارد میشود و می‌تواند باعث فشار و آسیب به دندان‌ها شود.

همچنین وضعیت بد بدن می‌تواند به بروز مشکلات دیگری از جمله دندان‌های نامرتب، مشکلات مربوط به فک، دندان‌های شل یا لرزان، درد در کنار فک، سردرد، دندان‌های شکسته یا ترک‌خورده، درد شدید هنگام جویدن یا بلعیدن می‌شوند. این مشکلات ممکن است ناشی از سبک زندگی کم‌تحرک و کم‌تحرکی باشند.

ورزش

اثرات منفی ورزش بر دندان‌ها و دهان

تنفس دهانی و خشکی دهان

ورزش‌های فعال می‌توانند باعث تنفس دهانی شوند و در نتیجه خشکی دهان ایجاد شود. این موضوع می‌تواند به بروز بوی بد دهان، پوسیدگی دندان و افزایش ریسک بروز بیماری‌های دهانی منجر شود.

آسیب به دندان‌ها

در برخی ورزش‌ها دندان قروچه درهنگام ورزش به مرور زمان باعث آسیب رساندن به مینای دندان و حساسیت به سرما و گرما میشود مانند ورزش‌های تماسی که احتمال ضربه به دهان و دندان‌ها بیشتر است. این ضربات می‌توانند منجر به شکستگی دندان‌ها، ترکیدگی‌های لثه و صدمات دیگر شوند.

تغذیه نامناسب

مصرف بیش از حد غذاهای شیرین و انرژی‌زا می‌تواند منجر به تولید اسیدهای مضر شده و باعث تخریب مینای دندان‌ها شود.

مصرف مکمل‌های غذایی

برخی مکمل‌های غذایی ممکن است دارای مواد شیمیایی باشند که بر روی دندان‌ها و لثه تأثیر منفی داشته باشند، مانند مکمل‌های پروتئینی که می‌توانند به لثه و دندان آسیب برسانند.

استفاده از محافظ دهانی نامناسب

عدم استفاده از محافظ دهانی مناسب، مانند محافظ دندانی، پوشش دندانی و سپر دندانی، می‌تواند خطر آسیب دیدن دندان‌ها را در ورزشکاران افزایش دهد.

خطر آسیب به دندان‌ها و لثه

ورزش‌هایی که شتاب زیادی دارند ممکن است باعث آسیب به دندان‌ها و لثه شوند. همچنین، برخی ورزش‌ها مانند بوکس و مبارزه‌های مختلف ممکن است آسیبی به لثه و بافت‌های نرم دهندانی وارد کنند.

دندان‌های شکسته

ورزش‌هایی مانند هاکی یا هندبال احتمال شکستگی دندان‌ها را افزایش می‌دهند و فشارهای مکرر و شدید به دندان‌ها می‌تواند منجر به آسیب دندان ها شود.

تأثیرات ناشی از مصرف مکمل‌های ورزشی

برخی از مکمل‌های ورزشی ممکن است دارای مواد شیمیایی باشند که بر روی دندان‌ها و لثه تأثیر منفی بگذارد.

دوپینگ

مصرف مواد مضر در ورزشکاران می‌تواند عوارض جانبی جدی بر دندان از جمله آسیب دندان‌ها و لثه‌ها و افزایش عفونت‌های دهانی داشته باشد.برای مثال، مصرف طولانی مدت آنابولیک استروئیدها می‌تواند به آسیب دندان‌ها و لثه‌ها منجر شود و عفونت‌های دهانی را افزایش دهد.بنابراین، پیشگیری از دوپینگ وآگاهی از مواد ممنوعه ضروری است.

برای پیشگیری از عوارض بالا راهکار های زیر را انجام دهید:

استفاده از محافظ دهانی: در ورزش‌های تماسی مانند فوتبال یا راگبی، استفاده از محافظ دهانی مناسب می‌تواند به شما کمک کند تا دندان‌ها و لثه را در برابر ضربات و آسیب‌های محتمل محافظت کنید. این محافظ‌ها به عنوان یک لایه محافظتی بین دندان‌ها و لثه ها عمل می‌کنند.

استفاده از روش‌های مناسب: در صورتی که در ورزش‌هایی شرکت می‌کنید که خطر شکستگی دندان دارند، مطمئن شوید که محیط ورزش مناسب است و تجهیزات مورد نیاز مانند کلاه، ماسک یا محافظ دهانی را به صورت صحیح استفاده می کنید. همچنین، ممکن است لازم باشد تکنیک‌های مناسب را برای جلوگیری از آسیب به دندان‌ها و لثه‌ها یاد بگیرید.

پیامد های مشکلات دهان و دندان برای ورزشکاران

عدم توانایی در مصرف غذا: مشکلات دندانی مانند درد و عفونت باعث شود ورزشکاران نتوانند به‌طور کامل غذا بخورند، و ممکن است تأثیر منفی بر روی عملکرد ورزشی آن‌ها داشته باشد.

قطع شدن عملکرد جویدن: مشکلات دندانی مانند عفونت‌های لثه می‌تواند باعث قطع شدن عملکرد جویدن شود، و موضوع مشکلاتی در مصرف غذا و همچنین در تمرینات ورزشی برای ورزشکاران ایجاد میکند.

کاهش کیفیت زندگی و تمرکز: بیماری‌های دهان و دندان می‌توانند باعث کاهش کیفیت زندگی ورزشکاران شوند، زیرا منجر به محدودیت در فعالیت‌های روزمره و حتی در تمرینات ورزشی آن‌ها میشوند. همچنین، درد و عدم راحتی در دهان می‌تواند باعث کاهش تمرکز و توجه آن‌ها شود.

عدم رضایت از ظاهر دندان‌ها: مشکلات دهانی مانند دندان‌های شکسته یا ترک خورده می‌توانند باعث عدم رضایت از ظاهر دندان‌ها و ایجاد استرس و نگرانی در ورزشکاران شوند.

افت عملکرد ورزشی: بیماری‌های دهان و دندان می‌توانند باعث افت عملکرد ورزشی ورزشکاران شوند، زیرا باعث کاهش قدرت و استقامت آن‌ها میشود و محدودیت در حضور و مشارکت در تمرینات و رقابت‌های ورزشی را به دنبال دارد.

راهکارهای حفاظت از سلامت دهان و دندان در طولانی مدت

برای حفظ سلامت دهان و دندان در طولانی مدت و در عین حال بهره‌مندی از فواید ورزش، می‌توانید از راهکارهای زیر استفاده کنید:

بهداشت دهان و دندان

مراقبت منظم از بهداشت دهان و دندان از طریق مسواک زدن دو بار در روز، استفاده از نخ دندان و مراجعه منظم به دندانپزشک برای بررسی‌های دوره‌ای بسیار اهمیت دارد. حتی در حالت‌هایی که به نظر می‌رسد مشکل جدی‌ای وجود ندارد، مراجعه به دندانپزشک برای چکاپ های دوره‌ای حائز اهمیت است. این اقدامات به حفظ سلامت دهان و دندان کمک می‌کنند.

مصرف آب و آب‌میوه

مصرف آب به میزان کافی برای نگهداری رطوبت دهان و شستشوی آثار غذاهای بین دندانی بسیار حیاتی است. استفاده از آب‌میوه به جای نوشیدن نوشابه‌های گازدار و شیرین می‌تواند به حفظ سلامت دهان و دندان کمک کند. همچنین، مصرف آب بعد از ورزش منجر به شستشوی دهان می‌شود که از تولید اسیدها و باکتری‌ها جلوگیری می‌کند.

مراقبت از زخم‌های دهانی

در صورت بروز زخم‌های دهانی به دلیل ورزش، مراقبت مناسب از آنها اهمیت دارد. استفاده از آب آبلیمو و آب نمک برای شستشوی دهان، استفاده از ژل‌ها و بالم‌های ضد عفونی‌کننده و در صورت لزوم، مراجعه به دندانپزشک می‌تواند کمک کننده باشد.

تغذیه سالم

تغذیه مناسب و سالم می‌تواند به حفظ سلامت دهان و دندان کمک کند. مصرف مواد غذایی غنی از ویتامین C و کلسیم که برای سلامت دندان‌ها و لثه مهم هستند، می‌تواند مفید باشد. همچنین، مصرف مواد غذایی شیرین می‌تواند به تولید اسیدهای آسیب زا و به تبع آن، به آسیب دهان و دندان منجر شود.

مراقبت از دندان‌های مصنوعی

اگر دندان‌های شما ترمیم‌، ایمپلنت‌ یا ارتودنسی هست، مراقبت و نگهداری منظم از آنها اهمیت دارد. رعایت دستورالعمل‌های دندانپزشک و استفاده از وسایل نگهداری مناسب می‌تواند کارکرد دندان‌های مصنوعی را افزایش دهد.

ارتقاء آگاهی

آگاهی از مسائل و مشکلات مرتبط با سلامت دهان و دندان و نحوه پیشگیری از آنها در حین و بعد از فعالیت‌های ورزشی اهمیت دارد. اطلاعات به دست آمده از دندانپزشک یا منابع معتبر می‌تواند به شما کمک کند تا روش‌های بهتری را برای حفظ سلامت دهان و دندان در فعالیت‌های ورزشی انتخاب کنید.

تنفس از طریق بینی

تمرین تنفس از طریق بینی می‌تواند به بهبود جذب اکسیژن و کاهش خشکی دهان کمک کند. این تمرین می‌تواند به ورزشکاران کمک کند تا در طول فعالیت‌های ورزشی تنفس صحیحی داشته باشند.

نکته

حفظ هیدراته بودن بسیار مهم است، زیرا هیدراتاسیون بهینه می‌تواند به حفظ الکترولیت‌های بدن کمک کند و نیاز به نوشیدنی‌های ورزشی را کاهش دهد.

مصرف غذاهای غنی از فسفات و کلسیم می‌تواند به حفظ سلامت دندان‌ها کمک کرده و مینای دندان‌ها را تقویت کند.

استفاده از دهانشویه‌های مناسب می‌تواند به تقویت سطح دندان و کاهش خطر بروز مشکلات دهانی کمک کند.

استفاده از نی برای نوشیدن هر چیزی به جز آب می‌تواند تماس نوشیدنی‌های شیرین با دندان‌ها را به حداقل برساند و از آسیب‌های دندانی جلوگیری کند.

حفظ یک روال بهداشت دندانی در کنار روال تمرینی و رژیم غذایی می‌تواند به عادت‌های سالم اضافه شود و به سلامت دهان و دندان کمک کند.

ورزش باعث کاهش خطر التهابات بدن میشود و می‌تواند به حفظ سلامتی دهان و دندان کمک کند، زیرا التهابات بدنی به آسیب‌های دندانی منجر میشوند.

نتیجه گیری

ورزش تأثیر بسزایی بر سلامت دهان و دندان دارد. از یک سو، فعالیت‌های ورزشی منجر به افزایش جریان خون در بدن می‌شود که این امر می‌تواند به بهبود سلامت دهان و دندان کمک کند. از طرف دیگر، ورزشکاران ممکن است با مشکلات دهانی مواجه شوند، مانند زخم‌های دهانی یا آسیب به دندان‌ها در ورزش‌های تماسی. استفاده از محافظ دهانی و رعایت بهداشت دهان و دندان در کنار ورزش منظم می‌تواند از این مشکلات پیشگیری کند. بنابراین، انجام ورزش به مراتب می‌تواند به بهبود سلامت دهان و دندان کمک کند، اما رعایت اصول بهداشت دهان و دندان نیز برای ورزشکاران بسیار حائز اهمیت است تا از احتمال بروز مشکلات دهانی جلوگیری شود و سلامت کلی بدن حفظ شود.

شما عزیزان می توانید هرگونه مشاوره ای که در رابطه با تاثیر ورزش بر سلامت دهان و دندان خود دارید را مستقیما با دکتر میلاد محمدی به اشتراک بگذارید. کافیست فرم زیر را تکمیل کنید تا در اسرع وقت با شما تماس بگیریم.

Share your love
دکتر میلاد محمدی
دکتر میلاد محمدی
Articles: 146

Leave a Reply

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *