پوسیدگی دندان مشکلی شایع و مزمن است که افراد در هر سنی ممکن است آن را تجربه کنند. این عارضه با از بین رفتن ساختار دندان به مرور زمان، منجر به ایجاد حفره در دندان می‌شود. اگر پوسیدگی درمان نشود، می‌تواند به عصب دندان رسیده و باعث درد شدید، آبسه و حتی از دست دادن دندان شود.
در این مقاله، به بررسی پوسیدگی های دندان و راهکارهای پیشگیری از آن می‌پردازیم. هدف ما افزایش آگاهی شما از این مشکل رایج و ارائه راهکارهایی برای حفظ سلامت دهان و دندان و پیشگیری از پوسیدگی است.
گروه های پرخطر و کم خطر
پوسیدگی دندان مشکلی شایع است که می‌تواند افراد را در هر سنی تحت تاثیر قرار دهد. با این حال، برخی افراد به دلیل شرایط خاص، بیشتر در معرض خطر ابتلا به این عارضه قرار دارند.
گروه‌های پرخطر
افراد با سابقه پوسیدگی بالا: اگر در گذشته به خصوص در سنین پایین تر چندین بار دچار پوسیدگی دندان شده‌اید در زمره افراد پرخطر محسوب می‌شوید.
بهداشت ضعیف دهان و دندان: عدم استفاده از مسواک و نخ دندان به طور مرتب و صحیح، یکی از مهم‌ترین عوامل خطر ابتلا به پوسیدگی دندان است.
خشکی دهان: کمبود بزاق، که می‌تواند ناشی از مصرف برخی داروها، بیماری‌های خاص یا تنفس دهانی باشد، خطر پوسیدگی را افزایش می‌دهد.
مصرف زیاد غذاها و نوشیدنی‌های قندی: قند، منبع تغذیه اصلی باکتری‌های مضر دهان است که عامل اصلی پوسیدگی دندان هستند.
ضعف سیستم ایمنی: افراد با سیستم ایمنی ضعیف، بیشتر در معرض ابتلا به عفونت‌ها، از جمله عفونت‌های دهانی و دندانی هستند.
برخی بیماری‌ها: برخی بیماری‌ها مانند دیابت، می‌توانند خطر ابتلا به پوسیدگی دندان را افزایش دهند.
توصیه‌هایی برای افراد پرخطر:
معاینات منظم دندانپزشکی: مراجعه به دندانپزشک هر 6 ماه یکبار برای معاینه و تشخیص زودهنگام پوسیدگی ضروری است.
رعایت دقیق بهداشت دهان و دندان: استفاده از مسواک دو بار در روز به مدت دو دقیقه، استفاده از نخ دندان روزانه و استفاده از دهانشویه، از جمله اقدامات ضروری برای حفظ بهداشت دهان و دندان در افراد پرخطر است.
استفاده از خمیر دندان حاوی فلوراید: فلوراید به تقویت مینای دندان و جلوگیری از پوسیدگی کمک می‌کند.
کاهش مصرف غذاها و نوشیدنی‌های قندی: تا حد امکان از مصرف شیرینی‌جات، نوشابه‌های گازدار و سایر مواد غذایی و نوشیدنی‌های قندی پرهیز کنید.
نوشیدن آب کافی: نوشیدن آب به طور مرتب به حفظ رطوبت دهان و کمک به شستشوی قند و اسید از دندان‌ها کمک می‌کند.
استفاده از آدامس‌های بدون قند: جویدن آدامس بدون قند بعد از غذا می‌تواند به افزایش ترشح بزاق و خنثی کردن اسید موجود در دهان کمک کند.
گروه‌های کم‌خطر
سابقه کم: اگر در گذشته سابقه پوسیدگی دندان کمی دارید و یا اصلاً پوسیدگی نداشته‌اید، در زمره افراد کم‌خطر محسوب می‌شوید.
بهداشت دهان و دندان خوب: استفاده از مسواک و نخ دندان به طور مرتب و صحیح، می‌تواند به طور قابل‌توجهی خطر ابتلا به پوسیدگی را در شما کاهش دهد.
سلامت دهان و دندان: اگر لثه‌های سالم و دندان‌های بدون نقص دارید، در زمره افراد کم‌خطر محسوب می‌شوید.
رژیم غذایی سالم: مصرف میوه‌ها، سبزیجات و سایر غذاهای مغذی می‌تواند به سلامت دهان و دندان شما کمک کند.
توصیه‌هایی برای افراد کم‌خطر
معاینات منظم دندانپزشکی: مراجعه به دندانپزشک هر 1 تا 2 سال یکبار برای معاینه و تشخیص زودهنگام پوسیدگی ضروری است.
رعایت بهداشت دهان و دندان: استفاده از مسواک دو بار در روز به مدت دو دقیقه، استفاده از نخ دندان و دهانشویه، از جمله اقدامات ضروری برای حفظ بهداشت دهان و دندان در افراد کم‌خطر است.
استفاده از خمیر دندان حاوی فلوراید: فلوراید به تقویت مینای دندان و جلوگیری از پوسیدگی کمک می‌کند.
مصرف متعادل غذاها و نوشیدنی‌ها: از مصرف بیش از حد غذاها و نوشیدنی‌های قندی بپرهیزید.
پیشگیری از پوسیدگی دندان
فلورایدتراپی
فلورایدتراپی روشی برای تقویت مینای دندان و جلوگیری از پوسیدگی است. در این روش، از ترکیبات حاوی فلوراید به صورت موضعی بر روی دندان‌ها استفاده می‌شود. فلوراید با جایگزینی مواد معدنی از دست رفته مینای دندان، آن را قوی‌تر کرده و در برابر اسید و باکتری‌های مضر دهان مقاوم‌تر می‌کند.
انواع فلورایدتراپی
فلورایدتراپی در مطب دندانپزشکی: در این روش، دندانپزشک از ژل، فوم یا وارنیش حاوی فلوراید با غلظت بالا برای پوشش دهی تمام سطوح دندان‌ها استفاده می‌کند. این روش معمولاً برای کودکان و افراد با ریسک بالا پوسیدگی تجویز می‌شود.
دهانشویه‌های حاوی فلوراید: دهانشویه‌های فلورایددار به صورت روزانه یا طبق دستور دندانپزشک استفاده می‌شوند و می‌توانند به پیشگیری از پوسیدگی، به خصوص در سطوح بین دندانی که مسواک زدن به آنها دشوار است، کمک کنند.
خمیر دندان‌های حاوی فلوراید: اکثر خمیر دندان‌های موجود در بازار حاوی فلوراید هستند. استفاده از مسواک دو بار در روز با خمیر دندان حاوی فلوراید، یکی از ساده‌ترین و موثرترین روش‌های پیشگیری از پوسیدگی دندان است.
بهترین زمان برای فلورایدتراپی
کودکان: بهترین زمان برای شروع فلورایدتراپی در کودکان، پس از رویش اولین دندان‌های دائمی، معمولاً در سنین 6 تا 7 سالگی است.
بزرگسالان: افراد در هر سنی می‌توانند از فلورایدتراپی برای پیشگیری از پوسیدگی دندان بهره‌مند شوند.
فیشور سیلانت
فیشور سیلانت، که به آن شیار پوش نیز می‌گویند، روشی برای محافظت از دندان‌ها در برابر پوسیدگی است. در این روش، از یک ماده رزینی شفاف و روان برای پر کردن شیارها و حفره‌های عمیق موجود در سطح جونده دندان‌ها، به خصوص دندان‌های آسیاب بزرگ (دندان‌های کرسی) استفاده می‌شود.
چرا فیشور سیلانت مهم است؟
دندان‌های آسیاب بزرگ دارای شیارها و حفره‌های عمیقی هستند که ذرات غذا و باکتری‌هاممکن است در آنجا جمع و در نهایت باعث ایجاد پوسیدگی شوند. مسواک و نخ دندان به طور کامل این شیارها را تمیز نمی‌کند. فیشور سیلانت با پر کردن این شیارها، یک سپر محافظ ایجاد می‌کند که از گیر افتادن مواد غذایی و باکتری‌ها در آنها و ایجاد پوسیدگی جلوگیری می‌کند.
چه کسانی به فیشور سیلانت نیاز دارند؟
کودکان: بهترین زمان برای انجام فیشور سیلانت، پس از رویش کامل دندان‌های آسیاب بزرگ است. این دندان‌ها معمولا در سنین 6 تا 13 سالگی رویش پیدا می‌کنند.
بزرگسالان: اگرچه فیشور سیلانت بیشتر برای کودکان توصیه می‌شود، اما بزرگسالان نیز می‌توانند از مزایای آن بهره‌مند شوند. در صورتی که دندان‌های آسیاب بزرگ شما سالم باشند و پوسیدگی در آنها مشاهده نشود، می‌توانید از فیشور سیلانت برای محافظت از آنها در برابر پوسیدگی در آینده استفاده کنید.
نتیجه گیری
پوسیدگی دندان، مشکلی شایع و مزمن است که با از بین رفتن ساختار دندان به مرور زمان، منجر به ایجاد حفره در دندان می‌شود. اگر این مشکل درمان نشود، می‌تواند به عصب دندان رسیده و باعث درد شدید، آبسه و حتی از دست دادن دندان شود.
خوشبختانه، با رعایت نکات ساده‌ای می‌توان از پوسیدگی دندان و عوارض آن پیشگیری کرد. مسواک زدن دو بار در روز، نخ دندان کشیدن روزانه، استفاده از دهانشویه، مراجعه منظم به دندانپزشک، فلورایدتراپی و فیشور سیلانت از جمله مهم‌ترین این اقدامات هستند.
